Herladen serie deel 2: Apparatuur

In het tweede deel van deze serie wil ik je meer vertellen over de verschillende onderdelen die je nodig hebt om zelf munitie te herladen.

In het voorgaande deel heb ik een opsomming gemaakt van alle apparatuur die je nodig hebt om te herladen. Zie hier voor het vorige artikel. Aan de hand van deze lijst zal ik je vertellen wat deze aparatuur doet en waar deze voor dient.
Let op dat je niet altijd van dit artikel uitgaat, raadleeg altijd de handleiding van de apparatuur die je zelf aanschaft. Gebruik kan mogelijk (licht) afwijken van mijn beschrijving.

Apparatuur:

Een stevig bureau (voor bevestigen van je herlaadset)

Afhankelijk van de ruimte die je beschikbaar hebt kies je een bureau uit. Je zult zien dat je steeds meer handige herlaad tooltjes gaat krijgen dus (opberg)ruimte heb je nooit teveel. Ik begon met herladen toen ik nog student was. Ik heb destijds mijn herlaadpers bevestigt op een bureau waarvan het bureaublad gemaakt was van spaanplaat. Dit ging redelijk voor pistool kalibers, maar voor geweer kalibers kwam er teveel kracht op te staan waardoor bij het herladen het bureaublad door ging buigen. Ik heb daarna een stalen bureau op de kop getikt via marktplaats. Aangezien deze redelijk zwaar en stevig was, geen problemen meer met doorbuigende bureaubladen. In de lades kon ik netjes de kogelpuntjes opbergen. Ruimte genoeg! Tegenwoordig ben ik genoodzaakt om mijn herlaadtafel zo klein mogelijk te houden. Mocht je in dezelfde situatie zitten, ik kan je de Ikea Bekvam roltafel aanraden!

Een die set (matrijzen set)

Een matrijzen set koop je in het kaliber wat je wilt herladen. Er zijn verschillen in de matrijzen voor pistool en geweer. Beide hebben een paar verschillen. Vandaar dat ik deze hieronder kort toelicht.

Pistool:

Voor pistool zijn er twee soorten matrijzen sets te verkrijgen, een standaard set en een carbide set. Het verschil zit er in dat bij de carbide set je de hulzen niet hoeft in te vetten. De meeste pistool dies zijn standaard carbide sets.

Deze set bestaat meestal uit 3 verschillende matrijzen. Je hebt een matrijs voor het decappen (ontdoen van slaghoedje en hervormen van de huls) en het sizen van de huls, een matrijs om de huls een flare te geven (dit maakt de hulsmond wijder zodat de kop er makkelijker opgezet kan worden) en een matrijs om de kop in de huls te zetten.

Een willekeurige 3 delige die set van het merk RCBS

Geweer:

Voor geweer zijn er twee soorten matrijzen sets te verkrijgen maar hierin wordt geen onderscheid gemaakt in normaal of carbide. Kortom, je zult altijd je hulzen in moeten vetten. Hierbij moet je goed opletten. Wanneer je de hulzen niet voldoende invet kan de huls klem komen te zitten in de matrijs. Hier later over meer.
De twee soorten matrijzen sets die er voor geweer kalibers zijn heeft te maken met het gebruik van de hulzen in een semi automatisch geweer of een grendel geweer. De twee soorten noem je Full size of Neck size. In het kort: Een full size dieset kalibreert de complete huls, een neck size die set enkel de nek van de huls.

Voor een semi automaat zal je altijd een Full size moeten gebruiken aangezien de huls ook een fractie langer wordt bij het schieten en zodoende ook weer gekalibreerd moeten worden. Doe je dit niet dan zal waarschijnlijk je afsluiten van het geweer niet (volledig) kunnen sluiten. Het minst gevaarlijke gevolg is dan dat de slagpen de slaghoedje niet raakt en het schot niet af gaat.

Bij een grendelwapen rekt de huls niet verder op dan de kamer lang is. De huls zit immer geklemd in de kamer en is afgesloten met de grendel. Het kalibreren van de nek van de huls zou voldoende moeten zijn om de huls weer geschikt te maken voor herladen.

Een shellholder voor het kaliber dat je wilt herladen.

Een shellholder gebruik je in je pers om de huls in te klemmen met de hulsbodem. Zonder een shellholder kan je niet herladen. In sommige slaghoedjeszetters kan je ook dezelfde shellholder gebruiken als ik je pers.

Een herlaadpers:

Wanneer je opzoek gaat naar een (nieuwe) herlaadpers dan heb je een afweging te maken of je single stage of progressief gaat herladen.
Het verschil zit hem in de aantal handelingen die plaats vinden op het moment dat je de hefboom van de pers op en neer beweegt. Bij Single stage bewerk je maar 1 huls per keer met de pers. Je doet dus dezelfde bewerking voor een x aantal hulzen. Daarna verwissel je de dies voor een volgende bewerking. Bij een progressieve pers zet je de huls op een roterende schijf die meestal met de benedenwaartse beweging een slag draait. Al je dies uit de die set zitten dan al in de pers geschroefd. Met elke beweging kan je dus alle bewerkingen doen. Met 1 beweging wordt bijvoorbeeld een .45 huls gesized, een slaghoedje gezet, een volgende huls wordt geflared en een andere wordt voorzien van kruit en een kogelkop. Schiet je veel munitie per week omdat je bijvoorbeeld veel plates schiet of IPSC dan is een progressieve pers zeer aan te raden. Schiet je er maar 20 in een week dan kan je ook prima starten met een single stage pers, al zal je er dan iets langer over doen om een complete patroon te maken.

Single stage persProgressieve pers

Een weegschaal met grain notering

Een weegschaal heb je nodig om het aantal grains kruit te wegen alvorens je het kruit (vanuit de kruitmolen) in een huls deponeert.
Voor het wegen van kruit worden in de meeste herlaadtabellen grains gebruikt in plaats van grammen. Dit omdat deze schaal kleiner is en daardoor bij meten veel nauwkeuriger.
1 gram is ongeveer 15,43 grain

Vaak meet ik voordat ik ga herladen een eerste kruitlading uit de kruitmolen om er zeker van te zijn dat de kruitmolen de juiste lading kruit terug geeft.
Ik vul daarna bijvoorbeeld een 50 aantal hulzen met kruit en meet tussendoor de kruitlading om er zeker van te zijn dat de dosering van de kruitmolen niet verloopt.

Een kruitmolen

Om het kruit makkelijker constant op hetzelfde gewicht te houden gebruik je een kruitmolen. Werking is vrij simpel bij een losse kruitmolen. In de molen deponeer je het kruit wat je denk nodig te hebben voor je herlaadsessie. Aan de linkerkant van onderstaande foto zit de stelschroef voor het aantal grains dat de molen per keer uit mag werpen. Hoe verder de stelschroef naar buiten is gedraaid, hoe hoger het gewicht. Hoe verder naar binnen hoe minder het gewicht. Door de hendel (in het plaatje aan de rechterkant) naar boven te bewegen wordt er een kruitlading in de molen geplaatst. Door de hendel naar beneden te bewegen wordt de kruitlading uitgeworpen via de onderkant van de kruitmolen.

Een kruittrechter

Zodra je kruit hebt afgewogen in de weegschaal gebruik je de kruittrechter om het kruit gemakkelijk in de huls te deponeren. Meer valt er eigenlijk ook niet over te zeggen. Zorg ervoor dat de kruittrechter stof en vet vrij is wanneer je hem gaat gebruiken. Het risico is anders dat er kruit in je trechter blijft hangen waardoor feitelijk het gewicht van je kruitlading niet meer helemaal klopt.

Een slaghoedjeszetter

Bij de eerste bewerking van het herladen (huls sizen) wordt door de dieset het slaghoedje uit het huls gedrukt. Aangezien je een slaghoedje maar één keer kan gebruiken zal je een nieuw slaghoedje in de huls moeten zetten. Een slaghoedjeszetter helpt je daarbij. Het kan zijn dat je herlaadpers ook is uitgerust met een slaghoedjeszetter, een losse slaghoedjes zetter heb je dan niet nodig of je moet het praktischer vinden om dit in een losse stap te doen. De meest basale versie van een slaghoedjeszetter zie je in onderstaande afbeelding. Zelf gebruik ik een slaghoedjeszetter van het merk Hornady. Voor een review hierover klik hier. Gebruik is vrij eenvoudig. Controleer eerst of de juiste shellholder in de slaghoedjes zetter zit. Zo ja, dan kan je verder gaan, anders eerst even de juiste plaatsen. Je doet het aantal slaghoedjes dat je wilt gaan zetten in de primertray en zorgt ervoor dat ze allemaal met het aambeeld naar boven wijzen (even een paar keer voorzichtig heen en weer schudden van de tray en ze liggen allemaal de goeie kant op). Bevestig de deksel op de tray en plaats de tray in de slaghoedjes zetter en je bent gereed om de slaghoedjes te zetten. Plaats de huls in de shellholder en knijp met opbouwende druk tot je niet meer verder kan. Als het goed is dan is nu het slaghoedje in de huls gezet.

Een ontlaadhamer

Een ontlaadhamer heb je als je het goed doet maar weinig nodig. Je gebruikt deze om verkeerd herladen patronen of weigeraars weer uit elkaar te kunnen halen.
Werking is vrij simpel: Draai de schroefdop open, plaats je patroon in de hamer, schroef de de dop er weer op en mep net zo lang tot de kop er uit valt en verwijder vervolgens de huls, het kruit en de kop.
Let op dat je de ontlaadhamer enkel bij centraalvuur patronen gebruikt en niet bij randvuur patronen! Omdat de rand van een randvuur patroon in de hamer geklemt zit is er een kans dat bij het gebruik van de ontlaadhamer de randvuur patroon kan ontsteken.

Hulzen trimmer

Na gebruik kunnen hulzen te lang worden. Als dit het geval is zal je ze bij moeten snijden. Doe je dit niet dan heb je kant dat de hulsmond klem komt te zitten in de trekken en velden van de loop. Wanneer je dan een patroon afvuurt kan de druk te hoog oplopen met alle gevolgen van dien. Een hulzen trimmer heb je om die reden zeker nodig, of je moet je hulzen weg doen op het moment dat ze te lang worden.

De meest basale versie van een hulzen trimmer kan je krijgen van het merk Lee.

Werking van bovenstaande hulzentrimmer is simpel. Je klemt de huls met de hulsvoet vast in het linker gedeelte op bovenstaande foto. Volgens breng je de trimmer in de huls en draai je met de klok mee totdat je geen weerstand meer voelt. Afhankelijk van het kaliber zal de pilot voor de trimmer langer of korter zijn. Je kunt dus niet variëren in lengte maar je weet wel zeker dat je hulzen op de juiste lengte zijn.

Primer pocket cleaner

Hulzen maak je schoon alvorens je ze gaat herladen. Zodoende komen er ook geen vuilresten in de diesets terecht. Zodra je de eerste bewerking van de huls doet (huls sizen) wordt ook het slaghoedje uit de huls gedrukt. de plek in de huls waar het slaghoedje heeft gezeten is dan nog vuil. Met dit simpele stukje herlaadgereedschap kan je de primer pocket ontdoen van vuil.

Een vetplank en hulzenvet (enkel wanneer je herlaad met niet carbide die sets)

Voor een geweer schutter zijn een vetplank (ook wel eens vetkussen genoemd) en hulzenvet onmisbaar. Anders dan bij een pistool dieset is er bij geweer diesets geen carbide vorm. Door de hulzen in te vetten verminder je de wrijving tussen de hulswand en de binnenkant van de dieset. Let op dat je niet teveel maar ook niet te weinig vet gebruikt. Te veel vet kan er voor zorgen dat bij het sizen de huls deuken oploopt. Te weinig vet zal het herladen sizen zwaarder gaan. Bij veel te weinig of zelf geen vet kan de hulsbodem van de huls afbreken met als gevolgd dat de huls vast zit in de die. Deze kan je verwijderen met een stuck case remover, maar voorkomen is beter dan genezen. Opgelet dus!

Tumbler met granulaat

De hulzen die je verzameld uit de hulzenbak of opraapt na een intensieve schietavond zijn ongetwijfeld vuil. Om je hulzen weer schoon te krijgen kan je een tumbler gebruiken. Deze vul je met granulaat die bijvoorbeeld kan bestaan uit kleine korreltjes walnoot. Door de trilling van de tumbler schraapt het granulaat  als het ware langs de hulzen en poetst ze daarmee op. Om de hulzen goed schoon te krijgen laat ik zelf de tumbler zeker een uur draaien en controleer dan even of ik ze schoon genoeg vind. Zo niet, dan laat ik ze nog een uur in de tumbler.

Brass cleaner

Om je hulzen schoon te krijgen in de tumbler heb je naast media ook een poetsmiddel nodig. Brasscleaner is te krijgen van diverse merken. Zelf gebruik ik die van Berry’s naar volle tevredenheid. Ik heb ook een tijdje Brasso gebruikt dat je gewoon in de supermarkt kunt krijgen maar dit heeft wat nadelen. Je hulzen worden wel mooi schoon maar het granulaat blijf veel meer in je hulzen plakken. Soms is dit zo erg dat ik de huls even hard op de grond of tegen elkaar aan moet tikken om het granulaat überhaupt uit de huls te krijgen. Daarnaast zal je de hulzen na het tumblen even met een doekje schoon moeten maken. Bij het gebruik van brasso blijft er nog een dof laagje achter op de huls. Mocht je een keer verlegen zitten om Brasscleaner dan kan je prima een keer brasso gebruiken maar let op dat je al het granulaat uit de huls verwijderd.

Schuifmaat

Bij het herladen zal je verschillende dingen moeten opmeten waaronder je hulslengte en de complete lengte van de patroon (C.O.L). Bij twijfel of je patroon te lang is kan je dit beter even nameten. Alhoewel het niet vereist is wil ik je toch aanraden om een digitale schuifmaat te gebruiken. Kost je een paar euro meer dan een analoge maar je meet er veel nauwkeuriger mee. Hoe je de ideale patroonlengte kunt krijgen zal ik in een volgend deel laten zien.

Tot slot

Je hebt nu alle minimale benodigdheden om een complete patroon te maken. Zoals eerder aangegeven is het altijd verstandig om de handleiding van de apparatuur die je koopt zorgvuldig door te lezen alvorens je ze gaat gebruiken.

In het volgende deel zal ik alle munitiecomponenten uitleggen.

Munitiecomponenten:

  • Hulzen
  • Kogelkoppen
  • Kruit
  • Slaghoedjes

Groet Sport schutter

P.S. nog even dit: Vind je m’n artikelen leuk / nuttig om te lezen? Zou jij ook een kleine bijdrage willen leveren aan deze site? Zelfs een kleine donatie betekent heel veel voor mij en natuurlijk ook voor deze site! Hiermee kan ik meer reviews schrijven, het domein onderhouden en een klein beetje terug krijgen voor de diverse projecten die ik programmeer. Zou je een kleine donatie willen doen? Klik dan hier!

14 gedachten over “Herladen serie deel 2: Apparatuur”

    1. Dat verschilt natuurlijk sterk aan je wensen en eisen maar ook aan je budget. Ik kocht mijn setje destijds voor 150 euro nieuw en compleet van Lee. Deze kan je echter nu niet meer verkrijgen. Een nieuwe complete kit start bij 235 euro van Lee. Zie http://www.wapenkamer.nl/product/breech-lock-challenger-kit/ en van RCBS bij €625 zie https://www.wapenhandelkuiper.nl/rcbs-rock-chucker-supreme-master-kit.html. Je zou ook naar een tweedehands setje kunnen kijken natuurlijk!

  1. Voor de beginner zou ik zeker eerst kijken wat er 2e hands op de markt is.
    Een 2e hands Rcbs pers die er op foto goed uit ziet zal dat ook zijn, die dingen zijn gebouwd om de schutter te overleven bij wijze van spreken .
    Tuurlijk zijn er dingen gereedschappen waar je niet op moet bezuinigen, maar het meeste kan allemaal 2e hands aangeschaft worden
    Wat een hele mooie en goede beginners pers is de Lee Classic turret pers ( zie foto boven aan deze pagina)
    Je kunt hier mee leren herladen En je hebt gelijk 4 matrijs gaten ter beschikking ( bv 1-decap/2- kruit /3- kogelzetten/ 4-fabrieks crimp,.)
    Heb je het onder de knie kun je hem semi progressieve maken door maar 1 stalen pen te plaatsen ,,,
    Wat ik iig wil zeggen, je kunt het je zelf zo duur maken als je zelf wilt, maar trek eerst de 2hand markt . Volg de linkjes die sport schutter beschikbaar heeft,,,,,,

  2. Ik ben een beginnende herlader maar wat ik zoek is lengte van de herlade patroon dus lengte huls +kop. Of moet ik dat Na meten van een fabrieks patroon.?

    1. Hi Anton,
      Als het goed is staat de lengte van je patroon die je aan moet houden gewoon in het herlaadboek / op de website. Deze vind je onder de aanduiding C.O.L. (cardridge overall length).
      Succes!

  3. Lees uw blog – en de reeks over het herladen in het bijzonder – met grote belangstelling. Omdat ik nog moet starten vroeg ik mij af of ik op de tweedhandsmarkt onderdelen van een installatie wat merk betreft door elkaar kan kopen m.a.w. zijn alle apparaten van de verschillen merken onderling compatibel met elkaar ?

    1. Beste Ronnie.

      Je kan in een Lee pers zonder probleem RCBS of Redding dies gebruiken. Een losse kruitmolen of weegschaal van weer een ander merk is ook geen probleem.
      Wat echter niet kan is bijvoorbeeld van een Lee pro 1000 een dillon hendel of RCBS schellplate installeren.
      Zo heb ik zelf als single stage pers een Lee waarbij ik een redding weegschaal gebruik en een RCBS kruitmolen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *