Herladen serie deel 3: Munitiecomponenten

In het vorige deel van de serie over herladen heb ik je verteld over de apparatuur die je nodig hebt om te kunnen herladen.

De vorige delen vind je hier:

Deel 1: Herladen: Het waarom, kosten en veiligheid
Deel 2: Herladen: Apparatuur

In dit deel wil ik met je de anatomie van een pistool / geweer patroon behandelen. In het volgende deel zullen we van huls naar patroon werken.

Een patroon doorsnede:

Doornsnede van een patroon met boxer huls 1: Kogelkop, 2: Huls, 3: Kruit, 4: Hulsbodem of rand, 5: Slaghoedje

Hulzen:

Hulzen om te herladen kan je op verschillende manieren bemachtigen. Je kunt nieuwe hulzen kopen bij de wapenhandelaar, je kan een doosje fabrieksmunitie kopen en na het verschieten de hulzen bewaren of je kan ze natuurlijk uit de hulzenbak vissen bij de schietvereniging. Bij de laatste optie is het gissen hoe vaak de huls al gebruikt is. Controleer daarom altijd de huls op scheuren of andere beschadigingen. Wanneer ik zelf maar enigszins twijfel over een huls gooi ik hem meteen weg. Maar voordat je hulzen gaat kopen of uit de hulzenbak gaat vissen is het van belang dat je het verschil weet tussen berdan en boxer hulzen. Onderstaande foto geeft het verschil heel duidelijk weer.

Berdan hulzen en boxer hulzen.

Links de berdan huls en rechts een boxer huls

Het gemakkelijkst herladen doe je met boxer hulzen. Zoals je op bovenstaande afbeelding ziet zit het zundgat precies in het midden van de hulsbodem en kan je met de eerste bewerking van de huls het slaghoedje gemakkelijk verwijderen. Bij berdan hulzen zitten deze gaatjes op zo’n manier dat dit niet in deze bewerking te doen is. Er zijn andere tools beschikbaar om een berdan slaghoedje uit de huls te verwijderen. Soms ontkom je er namelijk niet aan om boxer hulzen te gebruiken voor het herladen. Neem de huls voor de GP11 patroon in 7,5×55. Surplus zijn deze in grote getale te koop maar hebben allemaal een berdan huls. Of je moet geen militaire dump munitie kopen, privi etc gebruikt gewoon boxer hulzen voor de fabriekspatronen.

Slaghoedjes:

Slaghoedjes zijn er net zoals hulzen in twee types, berdan en boxer. Let dus op dat je bij de juiste soort huls de juiste type slaghoedje neemt. Beide types zijn er in twee maten en zijn onderverdeeld in pistool en geweer slaghoedjes. Voor wat betreft de maten heb je kleine slaghoedjes (aangeduid met een S) en grote slaghoedjes (aangeduid met een L) en verschillen daarbij in diameter. Daarnaast zijn ze specifiek voor geweer (aangeduid met een R) en pistool (aangeduid met een P) verkrijgbaar. Afhankelijk van het kaliber en de huls kan je hier het bijpassende slaghoedjes voor verkrijgen. Er zijn verschillende fabrikanten die slaghoedjes produceren. Het grootste verschil zit hem hierbij in de hardheid van de slaghoedjes. Het is min of meer uitproberen welk merk slaghoedjes bij jouw pistool of geweer het beste past. Zo heb ik gevallen gezien dat er met Gynex LP (Large Pistol) slaghoedjes een .45ACP patroon was geladen en deze in een Glock 21 zonder probleem werden afgevuurd, in een HK USP echter was het niks anders dan storingen.

Kruit:

In kruit zit behoorlijk wat verschil. Kruit verdeelt zich in verschillende snelheden en verschillende grofheden. Voor de snelheden zal je het grootste verschil vinden tussen pistool- en geweerkruit. Aangezien de loop van een pistool over het algemeen korter is dan dat van een geweer zal de patroon sneller op snelheid gebracht dienen te worden. Een geweer kan een snelle drukopbouw niet aan bij een veel grotere lading en gebruikt veel trager kruit. Let daarom op dat je NOOIT pistoolkruit in een geweer verschiet of andersom. In het meest gunstige geval loopt je geweer of pistool schade op maar het kan nog veel erger. Een paar minuten zoeken op youtube en je ziet wat voor schade het aan je wapen kan veroorzaken.

Elk merk hanteert verschillende aanduidingen voor de snelheid van het kruit. Je kunt daarom niet zomaar klakkeloos een kilo kruit kopen en starten met herladen. Bekijk daarom altijd voor het herladen welk kruit in de tabel voorkomt van het kaliber en de fabrikant waarvan je het kruit koopt. Hieronder een voorbeeld van een .223 patroon zoals ik hem herlaad van het merk Vithavouri.

Bullet4,0 g / 62 grFMJBT, SpeerC.O.L. 57,4 mm / 2.260 inch
PowderStarting loadMaximum load
TypeWeightVelocityWeightVelocity
[g][grs][m/s][fps][g][grs][m/s][fps]
N1351,4322.185227951,6024.79423091
N5301,4322.186128251,5624.19533127
N1401,6225.090129561,70F26.2F9433094
F – Case full

In het rood gekleurd zit je hoeveel grains aan kruit ik herlaad van het merk Vithavouri, type N135. Ik herlaad elke patroon met 22,1 grains kruit en dit komt heel goed af. Ik heb nog speling tot 24,7 grain, wat de maximale kruitlading voor een 62grains kogelkopje is met dit merk / type kruit.

Als ik voor een nieuw kaliber start met herladen begin ik altijd onderaan de tabel kwa kruitlading. Ik herlaad daar een x aantal patronen mee en maak er dan een nog een aantal met telkens 0,2 grains meer kruit. Op de schietbaan kan ik dan van alle ladingen de groepsgrootte vergelijken en kijken of er onderling (veel) verschil in zit en zo het beste recept uitkiezen.

Het kan wel eens zo zijn dat je favoriete merk tijdelijk niet voorradig is. Onderstaande een tabel gemaakt door Vithavuori die je kan gebruiken om een ander merk te kopen met ongeveer dezelfde verbrandingssnelheid.

Vithavuori – Lapua Burning rate chart

Voor wat betreft de grofheden van kruit heb je een paar verschillen. Er is kruit dat bestaat uit staafjes, bolletjes en schilvertjes (ook wel blaadjes-kruit genoemd). Het eerste verschil wat je zult merken is dat elk van deze grofheden makkelijker of lastiger door de kruitmolen gaat. Daarbij heb ik zelf de voorkeur aan staafjes kruit maar dit is een persoonlijke keuze. Het grootste nadeel van staafjes is echter dat deze het meest grof zijn en je vaak net niet exact de gewenste kruitlading krijgt bij het uitwerpen van de kruitlading door de kruitmolen. Dit zit er meestal een halve grain onder of boven bij mij. Schilvertjes kruit zit meestal bij mij strakker tegen de gewenst kruitlading aan maar laat zich iets minder makkelijk bijvullen met een tickler of met de hand. Aangezien het een stuk fijner is zit je meestal al weer te snel boven de gewenste lading. Vandaar dat ik dus ook het echt een persoonlijke keuze vind wat voor grofheid kruit het prettigst werkt.

Hou bij het uitkiezen of het krijgen van een kruitlading in ieder geval in oog dat:

Een kruitlading enkel geld voor:

  • Het opgegeven kaliber
  • Het opgegeven kogelgewicht
  • Het opgegeven kogelsoort
  • Het opgegeven kruit merk / type
  • De opgegeven zetdiepte (patroonlengte)

Zodra een van de bovenstaande gegevens afwijkt, controleer dan altijd de herlaadgids van de betreffende kruitfabrikant voor de juiste kruitlading.

Kogelkoppen

Kogelkoppen verschillen in diameter, gewicht en vorm. Klinkt een beetje als een open deur maar allereerst is natuurlijk nodig dat je de juiste diameter kogelkop neemt bijpassend bij de patroon die je wilt herladen. Het gewicht dat je kiest is mede afhankelijk van het type geweer of pistool waar je het in verschiet. Het is voor een kwestie van uitproberen welk gewicht (en welke vorm) het beste in jouw geweer of pistool afkomt. Ook is het gewicht mede afhankelijk van de spoed van je geweer. Mijn AR15 bijvoorbeeld heeft een spoed van 1:7. Dat is vrij snel en zorgt ervoor dat ik het beste kogelkoppen in het gewicht van 55 tot 77 grains erin kan verschieten. 52 grains lijkt in dit geweer net een schot hagel, dit komt doordat de spoed te snel is voor deze vrij lichte kogelkoppen.
Voor mijn Tanfoglio Limited Custom in .45ACP gebruik ik enkel nog 230 grains FMJ RN koppen. Alle andere vormen kogelkoppen die ik heb geprobeerd gaven storingen of kwamen minder goed af.

Vormen van kogelkoppen worden meestal afgekort. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende afkortingen.

Vormen:

Afkortingstaat voor
FMJFull Metal Jacket
FMJBTFull Metal Jacket Boat Tail
HPBTHollow Point Boat Tail
LRNLead Round Nose
JHPJacketed Hollow Point
SPSoft Point
FPFlat Point
SWCSemi Wad Cutter

Let bij het herladen altijd op dat je niet boven de maximale C.O.L. uitkomt. Deze staat ook in de herlaadtabel aangegeven. Kom je er boven dan heb je kans op (aanvoer)storing in je wapen.

In het laatste deel van deze serie zal ik stap voor stap het herladen beschrijven
Mocht je ondertussen vragen hebben dan je ze hieronder posten of stuur me een berichtje via Twitter of Instagram

Groet Sport schutter

P.S. nog even dit: Vind je m’n artikelen leuk / nuttig om te lezen? Zou jij ook een kleine bijdrage willen leveren aan deze site? Zelfs een kleine donatie betekent heel veel voor mij en natuurlijk ook voor deze site! Hiermee kan ik meer reviews schrijven, het domein onderhouden en een klein beetje terug krijgen voor de diverse projecten die ik programmeer. Zou je een kleine donatie willen doen? Klik dan hier!

26 gedachten over “Herladen serie deel 3: Munitiecomponenten”

    1. Dankjewel! Ik denk dat ik met deel 4 voor het eerst een filmpje van het herlaadproces toe ga voegen. Eens kijken of dat wil lukken!

  1. ja Sportschutter dat zal ook leuk zijn om te zien, dat filmen zal wel niet gemakkelijk zijn.
    we kijken er al naar uit.

  2. Daar ik overweeg binnenkort ook te beginnen met herladen ben ik bijzonder blij met deze duidelijke uitleg. Ik hoop dat je nog even doorgaat over dit onderwerp; ik zal in ieder geval één van de dankbare lezers zijn van je blog.
    Gr. Harm

  3. Ik kijk naar de volgende aflevering; bedankt voor alle moeite om dit zo duidelijk weer te geven.
    Voor mijn als beginnend herlader zeer waardevol !

  4. Bedankt allemaal voor de reacties! Helaas ben ik nog niet echt aan filmen toegekomen, volgend artikel is verder al klaar. Nog heel even geduld en dan komt de volgende in de serie online! Wellicht dat er toch ook nog een deel 5 komt. Waar op te letten (voorkomen van fouten)

  5. Keurige handleiding. Ik vroeg me af of niet eerst de slaghoedjes er uit moesten voordat je ze schoonmaakt in de tumbler. Dan wordt het zundgaatje etc toch ook schoon getumbeld?
    Bij voorbaat dank
    Groet

    1. Beste,

      Dat is naar mijn mening een keuze die je moet maken wat het makkelijkst voor je werkt… Ik zelf tumble altijd eerst zodat ik schone hulzen door mijn dieset haal met kalibreren.
      Ervaring leert dat ik met tumblen van hulzen die gedecapped zijn niet heel veel voordeel haal, het zundgaatje blijft aardig vervuild.
      Met ultrasoon reinigen krijg je deze dan weer wel brand schoon! Vandaar dat ik de hulzen enkel zou decappen (voor ik ze schoon maak) wanneer ik een ultrasoon reiniger zou bezitten.

      Groet, Sportschutter

  6. Mooie site, ontdekte hem toevallig. En een interessant artikel over herladen. Kun je iets zeggen over het karakter van een kogelkop in het algemeen? Kun je zeggen dat 115gr in 9mm pistoolmunitie nauwkeuriger is dan 124gr, of dat het bvb. meer terugslag geeft?

    1. Beste Emile,

      Naukeurigheid zit hem niet in het aantal grain van het projectiel. Er zijn veel meer factoren die hier invloed op hebben zoals vorm, samenstelling, uitlijning (zit het gewicht wel precies in het midden van het projectiel) sizing, etc. Het kan prima zijn dat een 115 grns kop in jouw pistool beter groepeert dan in mijn pistool. Daarnaast is het veel belangrijker om een constante patroon te maken. Zelfde zetdiepte, zelfde aantal grains in kruit, zelfde crimp etc. Het is inderdaad zo dat een lichter projectiel meer opslaat dan een zwaarder projectiel. Ik merk dit zelf ook in mijn SIG P226. Wat ook een eigenschap is is dat hoe lichter het projectiel, hoe vlakker de kogelbaan is. Hoe zwaarder de kop hoe trager het projectiel zich door de lucht beweegt maar heeft wel meer energie dan een lichtere kop. Is dit een beetje wat je zoekt?

      Groet sportschutter!

        1. Dat is altijd het beste. begin vooral ook onderaan de tabel voor je kruitlading en maak batches van een x aantal patronen. Wat ik zelf doe als ik kruit test is dat ik het slaghoedje een kleur geef met watervaste stift. Zodoende zie ik meteen welke lading een patroon heeft en als ik de huls weer de eerste herlaadbewerking geef is het slaghoedje weg en kan ik er weer een nieuwe kleur op doen als dat nodig is.

        1. Voor wat ik weet is de 1 op 10 spoed geschikt voor lichtere projectielen tot 69 grain. Voor wat ik zo zie kunnen 55 en 62 grains projectielen ook prima werken. Wat zoek je precies? Vind je de 69 grains niet zwaar genoeg?

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *